Üniversitelerimiz İçin Standart Ders Geçme ve Harf Notu Modeli Önerisi
Temel İlkeler : Standart bir modelin üç ana ilke üzerine inşa edilmesi uygun olacaktır.

• Adalet: Öğrenciler arasında koşullu–şartsız farklılıkları azaltmak.
• Şeffaflık: Her ders için “geçme sınırı” ve koşulların önceden net olarak bilinmesi.
• Uyum: Hem Türkiye’deki diğer üniversitelerle hem de uluslararası akreditasyon süreçleriyle uyum sağlamak.

Önerilen Standart Harf Notu Sistemi
Aşağıdaki sistem, Üniversitelerimiz için önerilen ve örnek olabilecek “standardize edillmiş” bir modeldir:

Öne Çıkan Yenilikler

• DC için standart koşul: AGNO ≥ 2,00 şartı (mevcut sistemdeki gibi korunur).
• DD için ek koşul: Daha yüksek baraj (AGNO ≥ 2,20) getirilerek belirsizlik azaltılır.
• FD ve FF doğrudan başarısız kabul edilir, tartışmasız netlik sağlanır.
• Çan eğrisi(Bağıl Sistem) Yalnızca büyük gruplu (≥ 50 öğrenci) derslerde, Senato tarafından belirlenen yöntemle uygulanır.

 Uygulama ve İzleme Mekanizması

• Merkezi Duyuru: Her dönem başında tüm öğrencilere “harf notu geçme koşulları” net biçimde ilan edilmeli.
• Ölçme–Değerlendirme Komisyonu: Fakülte bazında oluşturulmalı ve uygulamadaki adaletsizlikleri izlemeli.
• Dijital Takip: Öğrenci Bilgi Sistemi (OBS), koşullu notların otomatik yorumlanacağı şekilde güncellenmeli.
• Geçiş Kolaylığı: Erasmus / Farabi / yatay geçiş öğrencileri için bu standart doğrudan kullanılmalı, dönüşüm karmaşası ortadan kaldırılmalı.

Beklenen Faydalar

• Öğrenci için netlik: “Bu not geçer mi?” tartışmaları ortadan kalkar.
• Bölümler arası uyum: Fakülteler arasında farklı yorumlar engellenir.
• Ulusal standart örneği: Önerilen sistem, bütün üniversitelere örnek olacak bir sistemin öncüsü olur.
• Uluslararası uyum: Erasmus ve lisansüstü başvurularda not dönüşümü kolaylaşır.

Bu genişletilmiş harf notu haritası ile birlikte görebileceğimiz şey şu: Türkiye üniversiteleri, “kendine özgü sistemlerle” eğitim vermeye çalışıyor. Bu çeşitlilik, teoride “yerelleştirilmiş çözüm” gibi görünse de, pratikte öğrenciler için bir labirent yaratıyor.

İdari sorumluluğu olan, tecrübeli bir akademisyen  bakışıyla söylemek gerekirse: bu labirentten çıkmanın yolu, ortak bir temel çizgi + üniversiteye özgü dereceli esneklik modelinden geçer. Her üniversitenin kendi “öğrenci iklimi” olabilir; ancak not sistemi, adalet, öngörülebilirlik gibi temel değerleri zedeleyecek farklılıklardan kaçınılmalıdır.

Saygılarımla

Prof. Dr. Ayhan ERDEM – Köşe Yazarı
aerdem@gazeteankara.com.tr
Gazi Üniversitesi Öğretim Üyesi
Son Söz Gazete Ankara Dijital Haber Portalı