Müzik Eğitimi Müfredat Sadeleştirme ve Yenileme Önerisi: Kök Değerler ve Uygulama Odaklılık
I. Analiz ve Dayanak
YÖK Başkanı sayın Prof. Dr. Erol Özvar'ın Erzurum Atatürk Üniversitesi’ni ziyaretinde eğitimde "katma değer" yaratmayan dersleri sadeleştirme yapılarak uygulama ve proje odaklı derslerin getirilmesi çağrısı, müzik eğitimi programlarında mevcut olan ve mezunların mesleki yaşamlarında veya kültürel çevrelerinde nadiren kullandıkları Batı müziği odaklı derslerin yoğunluğunu sorgulamayı gerektirmektedir.
Türkiye'deki müzik öğretmenliği ve icra sanatları bölümlerinin mezunları, büyük oranda Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı'na bağlı kurumlarda, Halk Eğitimi Merkezlerinde veya Geleneksel/Türk Sanat Müziği (TSM/THM) odaklı özel kurslarda görev almaktadır. Mevcut müfredatın %80'lere varan oranda Batı müziği teorisi, tarihi ve çalgılarına odaklanması, bu mezunların mesleki ihtiyaçlarına ve ulusal kültür değerlerine hizmet etme potansiyelini düşürmektedir.
Özvar'ın Vizyonuna Uyum: Amaç, Batı müziği eğitimini tamamen kaldırmak değil, onu sadeleştirerek temel bir kültür bilgisi seviyesine indirgemek ve boşalan zamanı öğrenciyi mezuniyet sonrası hayata ve kültürel köklerine hazırlayan uygulamalı, proje tabanlı derslere kaydırmaktır.
II. Kaldırılması ve Sadeleştirilmesi Önerilen Dersler
Alan |
Mevcut Ders Önerisi |
Sadeleştirme Gerekçesi |
Batı Çalgı Eğitimi |
Piyano (4-6 yarıyıl), Klasik Gitar (4-6 yarıyıl), Orkestra Çalgıları |
Bu çalgıların birçoğu (özellikle gitar, flüt, çello, piano, keman) sınıf ortamında mesleki araç olmaktan uzaktır. Zorunlu eğitim süresi azaltılarak Temel Çalgı Yeterliliği (2 yarıyıl) seviyesine indirilmeli veya Seçmeli Uzmanlık Alanı yapılmalıdır. Öğrencinin asıl mesleki çalgısı, Türk Müziği odaklı olmalıdır. |
Batı Müziği Tarihi |
Batı Müziği Tarihi (Detaylı Dönemler) |
Barok, Klasik, Romantik gibi dönemler ayrıntılı incelenmek yerine, Müzik Tarihinde Dönüm Noktaları adı altında 2 yarıyıllık sade bir Survey dersine dönüştürülmelidir. Odak, evrensel müzik kültürünü kavramak olmalıdır. |
İleri Batı Armonisi |
İleri Armoni, Kontrpuan, Füg |
TSM ve THM icrasında bu teorilerin doğrudan uygulama alanı kısıtlıdır. Armoni dersleri Temel Akor Bilgisi ve Transpoze seviyesine indirgenmeli; ileri kuramsal dersler zorunlu olmaktan çıkarılıp, sadece Batı Müziği uzmanlaşmasını seçenler için seçmeli hale getirilmelidir. |
Batı Müzik Formları |
Müzik Formları ve Analizi |
Form analizi, Türk Müziği formları (peşrev, saz semaisi, türkü formları, oyun havaları) üzerine yoğunlaşacak şekilde revize edilmelidir. Batı formları (Sonat, Rondo) sadeleştirilmiş, tanıtıcı bir ünite olarak verilmelidir. |
III. Güçlendirilmesi ve Eklenmesi Önerilen Yeni Dersler (Kök Değerler ve Uygulama Odaklı)
Kaldırılan ders saatlerinin yerine, Özvar’ın "proje yapmaya ve uygulamaya iten" vizyonuna ve kültürel kök değerlere hizmet eden dersler eklenmelidir.
A. Kök Değerler ve Teorik Derinlik
1. Türk Müziği Makam Kuramı (4 Yarıyıl, Zorunlu):
- Mevcut Durum: Genellikle 2 yarıyıl verilir.
- Öneri: Makamların tarihsel, kültürel ve felsefi köklerine inilmeli. Basit notasyondan başlayarak, uygulamalı makam analizi, tavır ve perdelerin akustik karşılıkları detaylandırılmalıdır.
2. Türk Halk Müziği Derleme ve Araştırma Yöntemleri (2 Yarıyıl, Uygulamalı):
- Öneri: Öğrenciler kendi bölgelerindeki/ait oldukları kültürel çevrelerdeki müzik materyallerini (türkü, ağıt, oyun havaları) yerinde derleme, notalama ve dijital arşivleme projesi yapmaya teşvik edilmelidir. (Proje Odaklılık)
B. Uygulama ve Mesleki Yeterlilik
3. Temel Türk Müziği Çalgı Eğitimi (4 Yarıyıl, Zorunlu/Ana Çalgı):
- Öneri: Her öğrencinin bir ana Türk Müziği çalgısını (Bağlama, Tanbur, Kanun, Kemençe, Ud, Ney) ileri seviyede öğrenmesi zorunlu tutulmalıdır. Bu, öğrencilerin mesleki kimliklerini güçlendirir ve geleneksel müziğin icra kültürüne hakimiyet sağlar.
4. Geleneksel Müzikte Dijital Prodüksiyon ve Ses Mühendisliği (2 Yarıyıl, Uygulamalı):
- Öneri: Geleneksel Türk çalgılarının doğru mikrofonlanması, akustik kaydı, dijital aranjmanı ve mastering teknikleri öğretilmelidir. Bu, mezunların çağdaş müzik endüstrisi becerilerini artırır. (Uygulama/Teknoloji Odaklılık)
5. Müzik Eğitiminde Yerel Kültür Projeleri (2 Yarıyıl, Proje Tabanlı):
- Öneri: Bu derste öğrenciler, okullarda veya halk eğitim merkezlerinde uygulanabilecek, bölgesel (Ege yöresi zeybekleri, Karadeniz kemençesi, tulum vb.) veya kültürel (Deyişler, Semahlar, Osmanlı Marşları) temalı mini müzikaller, koro/topluluk projeleri hazırlayıp uygulamalıdır. (Proje ve Mesleki Uygulama)
IV. Sonuç
Müzik eğitimi müfredatının Batı odaklı çalgı ve teori derslerinden arındırılıp, kültürel kök değerlere odaklanan ve mesleki hayatta karşılığı olan uygulamalı projelere kaydırılması, hem YÖK'ün çağdaş, sadeleştirilmiş ve katma değeri yüksek eğitim vizyonuna uymakta hem de Türk müzik kültürünün akademik altyapısını güçlendirmektedir. Bu revizyon, mezunların kültürel miras taşıyıcısı ve aynı zamanda donanımlı birer profesyonel olmasını sağlayacaktır.
Dr. Murat Karabulut
Gazi Üni. Öğr. Üyesi
Gazete Ankara Dijital Haber Portalı – Köşe Yazarı
E-posta: mkarabulut@gazeteankara.com.tr
Web: www.gazeteankara.com.tr - “Türkiye’nin kalbi Ankara’nın sesi”
YORUM YAP