Peki, mikro sertifikalar Türkiye’de uygulanabilir mi? Daha önemlisi, bu uygulama ne denli sürdürülebilir olabilir? Sorularına cevaplar aramadan önce, konuya mikro sertifikanın tanımıyla başlayalım;

Mikro Sertifika Nedir?

Mikro sertifika, belli bir beceri ya da bilgi alanında, kısa süreli ve modüler bir eğitim süreci sonucunda kazanılan belgelerdir. Geleneksel lisans ya da yüksek lisans programlarından farklı olarak, mikro sertifikalar; daha esnek, hedef odaklı ve iş piyasasıyla doğrudan ilişkili içerikler sunar. Örneğin, bir birey sadece “Veri Görselleştirme” ya da “Yeşil Mutabakat Uyum Süreçleri” gibi özellikli alanlarda sertifika alarak, ilgili sektörde istihdam edilebilir bir niteliğe sahip olabilir.

Türkiye’nin Eğitim Ekosistemi ve Gereksinimleri

Türkiye’de yükseköğretim kurumlarının temel amacı, bireyleri akademik olarak donatmak ve aynı zamanda toplumsal ihtiyaçlara yanıt verebilecek bireyler yetiştirmektir. Ancak bu yapı, her zaman sektörlerin anlık ihtiyaçlarına uyum sağlayamayabiliyor. Burada mikro sertifikalar, üniversitelerin yaşam boyu öğrenme merkezleri ile organize edilebilecek biçimde, hem lisans eğitiminin tamamlayıcısı hem de bağımsız birer yeterlilik belgesi olarak işlev görebilir.

Ülkemizde bu yönde atılmış bazı olumlu adımlar mevcuttur. Özellikle Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) son yıllarda dijital dönüşüm, açık erişim ve esnek öğrenme ortamlarına yönelik attığı adımlar, mikro sertifikaların eklemlenebileceği bir çerçeve sunmaktadır. Fakat bunun sistematik hale gelebilmesi için hem yasal alt yapının hem de sektörle üniversite iş birliklerinin güçlendirilmesi elzemdir. Bu konuda;

Fırsatlar ve Zorluklar

Fırsatlar:

•  İş gücü piyasası ile doğrudan ilişki kurulması,
• Yaşam boyu öğrenme kültürünün desteklenmesi,
• Dezavantajlı grupların (örneğin kırsal bölgelerdeki bireyler) dijital platformlar üzerinden erişim olanaklarının artırılması.

Zorluklar:

•  Akreditasyon ve denklik süreçlerinin belirsizliği,
• İşverenlerin mikro sertifikalara olan güven düzeyinin henüz düşük olması,
• Kurumlar arası iş birliği ve içerik standardizasyonu eksikliği.

Sonuç ve Öneriler

Mikro sertifikalar, Türkiye için sadece bir eğitim teknolojisi meselesi değil; aynı zamanda bireylerin bilgiyle kurduğu ilişkiyi yeniden tanımlayan bir öğrenme felsefesidir.

Ülkemiz, genç nüfusu, dijitalleşme potansiyeli ve yükseköğretim kapasitesiyle mikro sertifikaların uygulanması için güçlü bir zemin sunmaktadır. Ancak bu potansiyelin etkin biçimde kullanılabilmesi için, mikro sertifikaların ulusal yeterlilik çerçevesi ile uyumlu hale getirilmesi; üniversiteler, meslek örgütleri ve özel sektörün birlikte çalışabileceği sürdürülebilir modellerin geliştirilmesi gerekmektedir.

Eğer doğru planlama, mevzuat düzenlemeleri ve altyapı yatırımları ile desteklenirse, mikro sertifikalar Türkiye'de hem bireysel gelişim hem de toplumsal kalkınma açısından yeni bir öğrenme çağının kapılarını aralayabilir.

Ayrıca belirtmek gerekir ki, mikro sertifikalar yalnızca birer belge değil; bireylerin yaşam boyu öğrenme yolculuklarında sahip olacağı birer anahtar olabilir. Bu anahtarı işlevsel kılmak ise bizim eğitim politikalarımızın kapsayıcılığı ve vizyonerliğiyle doğrudan ilişkilidir.

Saygılarımla.

Prof. Dr. O. Ayhan ERDEM
Gazi Üniversitesi Öğretim Üyesi

Gazete Ankara DHP Köşe Yazarı
aerdem@gazeteankara.com.tr
www.gazeteankara.com.tr
“Türkiye’nin kalbi, Ankara’nın sesi”