Sayısal (dijital) çağda kritik altyapılar yalnızca fiziksel tehditlerle değil, siber saldırılarla da karşı karşıya kalmaktadır. Günümüzde enerji şebekeleri, finans sistemleri ve sağlık hizmetleri gibi kritik sistemlerin korunması, bir ülkenin güvenliği kadar ekonomik istikrarı için de hayati öneme sahiptir.

Kritik altyapılar, bir ülkenin günlük işleyişini sürdürebilmesi, ekonomik istikrarını koruyabilmesi ve vatandaşlarının güvenliğini sağlayabilmesi için hayati öneme sahip olan altyapı sistemleridir. Bu altyapılar, siber saldırılara, doğal felaketlere (deprem, sel baskınları, kasırgalar, yangınlar..) veya diğer tehlikelere karşı savunma gerektiren özel ve stratejik öneme sahip tesisleri içerir. Bir ülkenin kritik altyapılar denildiğinde genellikle şunları içerir.

Enerji Altyapısı:  Elektrik santralleri, enerji iletim hatları, petrol ve doğalgaz boru hatları, su arıtma tesisleri, su dağıtım sistemleri, atık su arıtma tesislerileridir.

Telekomünikasyon Altyapısı: Telefon hatları ve anahtarlamalar, veri merkezleri, kablosuz iletişim altyapısı.

Finansal Sistemler: Bankalar ve finans kurumları, ödeme sistemleri ve ATM'ler, borsalar ve finansal altyapılar.

Ulaşım Altyapısı: Havaalanları ve uçak trafiği kontrol sistemleri, limanlar ve deniz trafiği kontrol sistemleri, demiryolu ve kara yolu ulaşım altyapısı.

Su ve Atık Yönetimi: Doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımı ve çevreye zarar vermeden bertaraf edilmesiyle ilgili bir kavramdır. Bu kavramlar, çevre kirliliğini önlemek, su kaynaklarını korumak ve ekosistemlerin sürdürülebilirliğini sağlamak için oldukça önemlidir. Özellikle büyük şehirlerde ve sanayi bölgelerinde etkin su ve atık yönetimi, sağlıklı bir çevre için kritik bir rol oynar.

Sağlık Hizmetleri: Hastaneler ve sağlık merkezleri, sağlık bilgi sistemleri, ilaç üretimi ve dağıtımı.

Gıda ve Su Temini: Gıda üretimi ve dağıtımı, su havzaların korunması, temiz su kaynakları ve temini,

Devlet ve Kamu Hizmetleri: Kamu yönetimi ve hükümet binaları, polis ve güvenlik hizmetleri, kamu hizmeti sunan diğer kurumlar.

Eğitim Altyapısı: Okullar ve üniversiteler, eğitim bilgi sistemleri,

Kimyasal ve Nükleer Tesisler: Kimyasal üretim tesisleri, nükleer santraller.

Bu kritik altyapılar, bir ülkenin ekonomik, sosyal ve güvenlik açılarından kararlılığını korumak için gereklidir. Bu nedenle, bu altyapıların siber güvenlik, fiziksel güvenlik ve diğer tehlikelere karşı korunması büyük önem taşır. Kritik altyapılara yönelik herhangi bir saldırı veya hizmet kesintisi, ciddi sonuçlar doğurabilir ve geniş çaplı etkiler oluşturabilir. Bu nedenle, bu altyapıların korunması için siber güvenlik önlemleri de büyük bir öneme sahiptir.

Siber güvenlik bilinçlendirmesi, bireylerin ve kuruluşların siber tehditlere karşı bilinçli ve güvenli bir şekilde davranmalarını sağlamak amacıyla yapılan eğitim ve farkındalık faaliyetlerini içerir. İşte siber güvenlik bilinçlendirmesi için alınabilecek önlemler:

Siber Güvenlik Bilinçlendirme Hakkında Yapılması Gerekenler

Eğitim Programları: Kurumlar, çalışanlarına temel güvenlik prensipleri, şifre güvenliği ve güvenli internet kullanımı gibi konularda düzenli eğitim sağlamalıdır.

Simülasyon ve Tatbikatlar: Gerçek hayatta karşılaşılabilecek siber saldırı senaryolarını “simüle” eden ve çalışanların tepki verme yeteneklerini test eden tatbikatlar düzenlenebilir. Gerçek saldırı senaryolarını “simüle” eden tatbikatlar, çalışanların siber tehditlere karşı hazırlıklı olmasını sağlar.

Bilgi Materyalleri ve Kaynaklar: Broşürler, videolar ve infografikler ile çalışanların bilinçlenmesi sağlanmalıdır. Bu kaynaklar, çalışanların güvenlik konularında kendi öğrenme hızlarında bilgi edinmelerine yardımcı olabilir.

Günlük Dil Kullanımı: Güvenlik eğitimleri, teknik terimleri mümkün olduğunca basitleştirerek ve günlük dil kullanarak sunulmalıdır.Teknik terimler yerine herkesin anlayabileceği sade bir dil kullanılmalıdır. Bu, her seviyeden kullanıcının anlamasını kolaylaştırır.

İki Faktörlü Kimlik Doğrulama Kullanımı: Kullanıcılar, şifrelerine ek olarak ikinci bir doğrulama faktörü kullanarak hesaplarını güvence altına almalıdır. Şifrelerin yanı sıra ek güvenlik doğrulama yöntemleri teşvik edilmelidir. Bu konuda bilinçlendirme yapmak ve bu uygulamayı teşvik etmek önemlidir.

Güvenli İnternet Kullanımı İçin İpucular: Çalışanlara güvenli internet kullanımı konusunda ipuçları verilmeli ve potansiyel tehlikeler konusunda bilinçlendirme yapılmalıdır. Kullanıcılara zararlı bağlantılardan kaçınma ve güvenilir web sitelerini tanıma konusunda eğitim verilmelidir.

Sosyal Mühendislik Tehditleri: Sosyal mühendislik saldırılarına karşı bilinçlendirme yapmak önemlidir. Şüpheli e-postalar ve dolandırıcılık girişimlerine karşı çalışanlar bilinçlendirilmelidir. Bilinmeyen kaynaklardan gelen e-postalara karşı dikkatli olmalı ve şüpheli durumları rapor etmelidir.

Fiziksel Güvenlik Bilinçlendirme: Bilgisayarlar ve diğer cihazlar fiziksel olarak da korunmalıdır. Çalışanlar, bilgisayarlarını kilitleme, ekranlarını gizleme ve diğer fiziksel güvenlik önlemleri konusunda bilinçlendirilmelidir.

Güvenlik Politikalarına Uyumu Teşvik Etmek: Kurumlar, güvenlik politikalarına uyumu teşvik etmek ve güvenlik politikalarına uyumu artırmak için teşvik edici sistemler uygulanmalıdır.

Düzenli Güvenlik Güncellemeleri: Kullanıcılara, siber güvenlik uzmanlarının destekleriyle, güvenlik tehditleri ve güncel güvenlik tehditleri konusunda sürekli bilgilendirmeler yapılmalıdır.

Sonuç ve Değerlendirme: Siber güvenlik bilinçlendirmesi, bir kurumun güvenlik kültürünü güçlendirir ve bireylerin daha güvenli çevrimiçi davranışlar sergilemelerine yardımcı olur. Bu siber tehditlere karşı daha etkili bir savunma sağlar. Unutmayalım! Siber güvenlik, yalnızca teknoloji uzmanlarının değil, tüm bireylerin ve kurumların ortak sorumluluğudur. Kritik altyapılarımızın güvenliği için bilinçlenmeli ve gerekli önlemleri almalıyız. Güvenli bir dijital dünya için hep birlikte hareket etmeliyiz.