Türkiye’de Son Durum

ANKARA- T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan “Son Dönem Böbrek Yetmezliği Tedavi Seçeneklerinin Maliyet Etkililik Analizi” raporu, Türkiye’de diyaliz ve böbrek nakli uygulamalarının ekonomik ve klinik yönlerini kapsamlı biçimde ele aldı.
Rapora göre, 2021 yılı itibarıyla Türkiye’de 84 bin 128 hasta böbrek yetmezliği nedeniyle renal replasman tedavisi (RRT) görmekte. Bu oran, toplam nüfusun yalnızca yüzde 0,10’una tekabül etse de ülke genelinde sağlık harcamalarının yüzde 1,49’u bu gruba ayrılıyor

Maliyet Etkililik Karşılaştırması

30 yıllık maliyet analizi dikkat çekici bulgular ortaya koydu:

Hemodiyaliz (HD): 2 milyon 82 bin TL

Periton Diyalizi (PD): 2 milyon 183 bin TL

Böbrek Nakli (Tx): 1 milyon 253 bin TL

Kalite ayarlı yaşam yılı (QALY) açısından da böbrek nakli 8,76 değerle en yüksek performansı gösterdi. Net parasal fayda (NMB) analizinde ise böbrek nakli, 4,37 milyon TL ile en avantajlı tedavi seçeneği oldu

Hastalığın Yükü ve Risk Faktörleri

Kronik böbrek yetmezliği, Türkiye’de ölüm nedenleri arasında giderek üst sıralara tırmanıyor. 1990’da 9. sırada yer alan hastalık, 2019 itibarıyla ölümlerin yüzde 4,2’sini oluşturarak 7. sıraya yükseldi.
Raporda, diyabet ve hipertansiyonun Türkiye’de böbrek yetmezliği vakalarının yarısından fazlasına yol açtığına dikkat çekildi. Bu hastalıkların kontrol altına alınması, böbrek yetmezliğinin yükünü azaltmada kritik rol oynuyor

Küresel Perspektif

Dünya genelinde her yıl 1,4 milyon kişi kronik böbrek hastalığı nedeniyle hayatını kaybediyor. Türkiye özelinde yapılan hesaplamalara göre, böbrek hastalığının yol açtığı erken ölüm ve engellilik kaynaklı kayıpların ekonomik değeri 904 milyon doları aşıyor.
Raporda, özellikle gelişmekte olan ülkelerde son dönem böbrek yetmezliği tedavisinin ciddi ekonomik yükler getirdiği vurgulandı

Politika Önerileri

Sağlık Bakanlığı’nın raporu, politika yapıcılara şu önerilerde bulunuyor:

Diyabet ve hipertansiyon gibi risk gruplarında erken tarama programlarının rutin hale getirilmesi,

Toplumda organ bağışı bilincinin artırılması,

Sağlık çalışanlarına yönelik eğitim programlarının geliştirilmesi,

Birinci basamak sağlık hizmetlerinde erken teşhis ve yönlendirmenin güçlendirilmesi

Sonuç

Rapor, böbrek naklinin hem klinik başarı hem de maliyet açısından en uygun tedavi seçeneği olduğunu ortaya koyarken, Türkiye’de organ bağışının artırılması gerektiğinin altını çiziyor.

Haber Kaynağı: T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü – Sağlık Teknolojisi Değerlendirme Raporu (2025)

Haber Editörü: Dr. Oğuz Poyrazoğlu

Unvan: Kurucu, Sorumlu Yazı İşleri Müdürü

Haber Portalı: Gazete Ankara Dijital Haber Portalı

E-posta: opoyrazoglu@gazeteankara.com.tr

WhatsApp Haber Hattı: +90 531 512 62 32 

Dr. Oğuz POYRAZOĞLU

Gazete Ankara Dijital Haber Portalı SAĞLIK