Her 10 kadından 3’ü psikolojik şiddete maruz kaldı

Kadınların %28,2’si psikolojik, %18,3’ü ekonomik, %12,8’i fiziksel şiddete maruz kaldığını belirtti.
Fiziksel şiddetin en yoğun görüldüğü yaş grubu 35–44 yaş aralığı (%14,7) olurken, en fazla psikolojik şiddet ise boşanmış kadınlarda (%62,1) görüldü.

Dijital şiddet ve ısrarlı takipte “yabancı biri” en sık fail olarak öne çıktı. Kadınların %62,3’ü dijital şiddetin, %39,6’sı ısrarlı takibin bir yabancı tarafından uygulandığını belirtti.

Son 12 ayda psikolojik şiddet ilk sırada

Son 12 ayda kadınların:

• %11,6’sı psikolojik,
• %3,7’si dijital,
• %3,2’si ekonomik,
• %2,6’sı fiziksel,
• %0,9’u cinsel şiddete maruz kaldı.

Bu oranlara göre, psikolojik şiddet Türkiye’de kadınların en yaygın biçimde karşılaştığı şiddet türü olmaya devam ediyor.

Genç kadınlarda dijital şiddet daha yaygın

Dijital şiddet en fazla 15–24 yaş grubundaki kadınlarda (%7,3) görülürken, ısrarlı takibe maruz kalma oranı aynı yaş grubunda %5,7 olarak kaydedildi.

Eğitim düzeyi arttıkça ekonomik şiddete maruz kalma oranı düşüyor. Yükseköğretim mezunu kadınlarda bu oran yalnızca %1,5.
Fiziksel şiddet ise bölgesel olarak en yoğun Kuzeydoğu Anadolu’da (%25,9), en düşük Ortadoğu Anadolu’da (%8,8) tespit edildi.

Kadınların yarısı yaşadığı şiddeti kimseye anlatmadı

Eşi veya birlikte olduğu kişinin şiddetine maruz kalan kadınların %47,7’si yaşadığı olayı kimseyle paylaşmadı.
Durumu paylaşanların %31,8’i kendi ailesinden bir kadınla, %10,2’si kadın arkadaş veya tanıdıkla konuştu.

Şiddetin en çok belirtilen nedeni: Erkeğin öfke kontrol sorunu

Kadınların belirttiği şiddet nedenlerinin başında erkeğin öfke kontrol problemi (%21,7) geliyor.
Bu nedeni sırasıyla erkeğin yetiştirilme tarzı (%13,3) ve maddi sıkıntılar (%13,0) izliyor.

Aile Bakanlığı: “Veriler, politika geliştirmede yol gösterecek”

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, araştırmanın sonuçlarının kadına yönelik şiddetle mücadelede politika tasarımına rehberlik edeceğini, dijital şiddet ve ısrarlı takip gibi yeni şiddet türlerinin de önleme planlarına dahil edileceğini açıkladı.

CHP Kadın Kolları Genel Başkanı ve Osmaniye Milletvekili Asu Kaya’dan sert tepki

Cumhuriyet Halk Partisi Kadın Kolları Genel Başkanı ve Osmaniye Milletvekili Asu Kaya, 10 yıl aradan sonra açıklanan verilerin, “kadınların yaşam hakkının sistematik biçimde tehdit altında olduğunu” gösterdiğini belirterek, hükümete sert eleştiriler yöneltti.

“Bu veriler sadece istatistik değildir; bastırılmış çığlıkların, duyulmayan yardım çağrılarının, karartılan adaletin belgesidir! Her bir yüzde, bir annenin, bir kız kardeşin, bir kız çocuğunun hayatta kalma mücadelesidir!”

Kaya, kadınların neredeyse yarısının yaşadığı şiddeti kimseyle paylaşmadığına dikkat çekerek, bunun “devlete duyulan güvensizlikten kaynaklandığını” ifade etti:

“Kadınlar biliyor ki şiddete uğradıklarında karşılarında devletin koruyucu elini değil, cezasızlığın duvarını bulacaklar. Karakolda küçümseniyorlar, mahkemede ‘iyi hâl indirimiyle’ yüzleşiyorlar, toplumda ise ‘sus, yuvanı yıkma’ deniliyor.”

CHP’li Kaya, İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmenin ve 6284 sayılı Kanun’un eksik uygulanmasının şiddetle mücadeledeki en büyük gerileme olduğunu belirterek şu ifadeleri kullandı:

“Bu tablo, iktidarın kadın düşmanı politikalarının resmidir! Kadına yönelik şiddet bireysel değil, politiktir. Kadınların siyaseten yok sayıldığı sürece, yasal düzenlemeler sadece kâğıt üzerinde kalır. Kadınların yaşam hakkını korumak, devletin görevidir; lütfu değildir!”

Kaya, açıklamasında Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş’a, Adalet ve İçişleri Bakanlıklarına da seslendi:

“Kadınlar öldürülürken sessiz kalmayın! 6284 sayılı Kanun’un uygulanmasını sağlayın! Kadınların can güvenliğini koruyamayan bir devletin adaletinden söz edilemez!”

CHP’li Kaya’nın açıklamasında öne çıkan son cümle ise şu oldu:

“Kadınlar artık yalnız değildir, korkmayacaktır! Bu ülkeyi eşitlik, özgürlük ve adaletle yeniden aydınlatacağız!”

Analiz ve Değerlendirme

Psikolojik şiddet: Görünmeyen ama en yaygın tür

Fiziksel şiddet medyada daha görünür olsa da psikolojik şiddet kadınların üçte birini etkiliyor. Bu durum, kadınların ruh sağlığı ve toplumsal üretkenlik üzerinde uzun vadeli etkiler yaratıyor.

Dijital şiddet: Yeni bir cephe

İlk kez detaylı biçimde ölçülen dijital şiddet, özellikle 15–24 yaş grubunda hızla yükseliyor. Bu, sosyal medya denetimi, dijital etik ve siber güvenlik politikalarının kadın haklarıyla kesiştiği yeni bir alanın doğduğunu gösteriyor.

Eğitim ve ekonomik bağımsızlık koruyucu etken

Veriler, eğitim düzeyi arttıkça şiddet riskinin azaldığını kanıtlıyor. Kadınların istihdam ve eğitim olanaklarına erişimi, şiddet döngüsünü kırmanın en etkili yolu olarak öne çıkıyor.

Sessizlik zinciri: Kadınların yarısı şiddeti anlatamıyor

Kadınların %47,7’sinin şiddeti kimseye anlatmaması, sadece güven eksikliğini değil, aynı zamanda kurumsal destek mekanizmalarının yetersizliğini de ortaya koyuyor.

Şiddet nedenleri: Bireysel değil, yapısal sorunlar

Araştırmada “erkeğin öfke kontrolü” ilk sırada yer alsa da uzmanlara göre bu bir psikolojik değil, toplumsal eşitsizlik problemidir.

Araştırmadan Öne Çıkan 10 Başlık

1. Katılımcı sayısı: 18.275 kadın
2. Araştırma dönemi: 18 Kasım 2024 – 31 Ocak 2025
3. Psikolojik şiddet: %28,2
4. Ekonomik şiddet: %18,3
5. Fiziksel şiddet: %12,8
6. Son 12 ayda dijital şiddet: %3,7
7. Şiddeti kimseyle paylaşmayan kadın oranı: %47,7
8. Fiziksel şiddetin en yüksek olduğu bölge: Kuzeydoğu Anadolu (%25,9)
9. Şiddet nedeni olarak öfke kontrolü: %21,7
10. En çok risk altındaki yaş grubu: 15–24 yaş arası genç kadınlar

Haber Kaynakları:

• Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı
• TÜİK – Türkiye Kadına Yönelik Şiddet Araştırması 2024
• Marmara Üniversitesi
• Cumhuriyet Halk Partisi Kadın Kolları Başkanlığı
• CHP Genel Merkezi Basın Açıklaması

E-posta: opoyrazoglu@gazeteankara.com.tr
WhatsApp Haber Hattı: +90 531 512 62 32
Web: www.gazeteankara.com.tr “Türkiye’nin kalbi Ankara’nın sesi”

Dr. Oğuz POYRAZOĞLU

Gazete Ankara Dijital Haber Portalı TÜRKİYE