Enerjide Çifte Dönüşüm: Dijitalleşme ve Karbonsuzlaşma

MİA’nın Eylül 2025 tarihli raporu, dijital ve yeşil dönüşümün birlikte yürütülmemesi halinde enerji güvenliğinin risk altına gireceğini ortaya koyuyor.
Avrupa Birliği’nin 2050 net sıfır hedefi ve Türkiye’nin 2053 karbon nötr vizyonu çerçevesinde, yenilenebilir enerji yatırımlarının akıllı şebekeler, yapay zekâ, veri analitiği ve enerji depolama teknolojileriyle desteklenmesi gerektiği belirtiliyor

Sistem Çökmeleri Küresel Güvenlik Sorunu

Dünya genelinde artan elektrik kesintileri milyonlarca kişiyi etkiliyor. 28 Nisan 2025’te İspanya, Portekiz ve Fransa’da 10 saat süren kesinti, frekans ve gerilim kararsızlıklarının kritik tehlike oluşturduğunu bir kez daha ortaya koydu

Türkiye’nin de dahil olduğu enterkonnekte sistemlerde kırılganlığın giderek arttığı uyarısı yapılıyor.

Yenilenebilir Enerji ve Denge Arayışı

Türkiye’nin 2023 itibarıyla kurulu gücünün %57’si yenilenebilir kaynaklardan sağlandı. Ancak rapor, %70’in üzerindeki yenilenebilir oranlarında rezerv kapasite yetersizliğinin sistem çökmesi riskini büyüttüğüne dikkat çekiyor

 “Ördek eğrisi” etkisiyle gündüz aşırı üretim, akşam ani talep artışı şebekelerde büyük baskı yaratıyor.

Dijitalleşme ve Siber Tehditler

Rapor, enerji altyapısının siber saldırılar için cazip bir hedef haline geldiğini vurguluyor. Ukrayna’dan Hindistan’a kadar yaşanan saldırılar; SCADA sistemlerinin, akıllı sayaçların ve veri merkezlerinin risk altında olduğunu ortaya koyuyor

Yapay zekâ destekli kötü amaçlı yazılımlar, enerji güvenliğinde yeni nesil tehditler olarak tanımlanıyor.

Çözüm Önerileri: Akıllı ve Güçlü Şebekeler

MİA’nın önerileri arasında şunlar öne çıkıyor:

• Modern kontrol ve koruma sistemlerine yatırım yapılması,
• Enerji depolama kapasitesinin artırılması,
• Grid-forming inverterler ve sentetik atalet sağlayan teknolojilerin kullanımı,
• Yüksek gerilim doğru akım (HVDC) hatlarının entegrasyonu,
• Yapay zekâ tabanlı anomali tespit algoritmalarının geliştirilmesi,
• Yerli teknolojiye dayalı siber güvenlik altyapısının güçlendirilmesi

BİLGİ NOTU – Politik Değerlendirme

Enerji güvenliği, yalnızca teknik bir mesele değil, aynı zamanda milli güvenlik ve dış politika boyutu olan stratejik bir konudur. Yenilenebilir enerjiye dayalı karbonsuzlaşma sürecinde; Avrupa Birliği’nin enerji arzında Rusya’ya bağımlılığı azaltma girişimleri, Çin’in enerji teknolojilerinde küresel liderlik hedefi ve ABD’nin veri merkezleri ile elektrikli araç odaklı enerji talep artışı, uluslararası güç dengelerini doğrudan etkilemektedir.
Türkiye’nin 2053 net sıfır hedefi doğrultusunda izleyeceği enerji politikaları, hem NATO hem de Türk Devletleri Teşkilatı çerçevesinde bölgesel liderlik iddiasını güçlendirebilir. Ancak raporda da vurgulandığı gibi, dışa bağımlılığı artıracak ithal teknolojiye dayalı çözümler yerine yerli teknolojiye dayalı enerji dönüşümü milli güvenlik açısından kritik önemdedir.

Haber Kaynağı: Millî İstihbarat Akademisi – “Enerji Güvenliği ve Dijital-Yeşil Dönüşüm: Akıllı ve Karbonsuz Şebekelere Geçiş” Analiz Raporu (Eylül 2025)

E-posta: opoyrazoglu@gazeteankara.com.tr

WhatsApp Haber Hattı: +90 531 512 62 32 

Dr. Oğuz POYRAZOĞLU

Gazete Ankara Dijital Haber Portalı BİLİM/TEKNOLOJİ