Tarihsel Zemin: Denge Geleneği, NATO Gerçeği

ANKARA- (Gazete Ankara DHP Haber Merkezi) - Türkiye’nin 1952’den beri NATO içinde yer alan güvenlik mimarisi, “Batı kurumları içinde stratejik özerklik” arayışını bütünüyle dışlamadı; aksine Ankara, kriz anlarında dengeleyici rolünü sıklıkla öne çıkardı. NATO üyeliği 1952’de resmen tevsik edildi ve ittifak Türkiye’nin savunma politikasının temel taşı olmaya devam etti.

Rusya Boyutu: Enerjide Derin Bağ, Diplomaside İnce Ayar

Enerji: Türk Akım’ın iki hat üzerinden toplam 31,5 bcm/yıl taşıma kapasitesi ve Mavi Akım’la birlikte oluşan gaz omurgası, Türkiye-Rusya hattını “arz güvenliği + transit” denkleminde stratejik kılıyor. Akkuyu NGS’de 4×VVER-1200 reaktörlü proje sahadaki son montaj ilerlemeleriyle birlikte Türkiye’nin elektrik portföyünde çift haneli pay hedefliyor. Bu, TRÇ tartışmasında “enerji ayağı”nın somut dayanağı.

Diplomasi: Suriye ve Güney Kafkasya dosyalarında zaman zaman karşıt çıkarlar bulunsa da, enerji bağı ve kriz yönetimi kanalları Ankara-Moskova diyalogunu canlı tutuyor. Gazete Ankara uzmanlarına göre burada kilit soru, “enerji bağımlılığına rağmen diplomatik esnekliğin korunması”.

Çin Boyutu: Orta Koridor’la Lojistiğin Kalbinde, Ticarette İnce Hesap

Lojistik: Türkiye’nin Trans-Hazar Orta Koridoru, Çin’in Kuşak-Yol girişimiyle birleştiğinde Asya-Avrupa tedarik zincirinde daha kısa, daha güvenli bir alternatif sunuyor. Dışişleri’nin resmî çerçevesi; Çin-Orta Asya-Hazar geçişi-Anadolu-Avrupa hattının Türkiye merkezli kurgulanmasını tanımlıyor. Akademik literatür de Orta Koridor’un mesafe, maliyet ve güvenlik parametrelerinde avantajlar sunduğunu vurguluyor.

Diplomasi: Uzmanlar, lojistikte iş birliği derinleşirken dış ticaret açığı ve Uygur Türkleri başlıklarının “ilişkinin kırılgan noktaları” olduğunu hatırlatıyor; bu nedenle TRÇ içinde Çin boyutunun “proje-odaklı, ölçülü ve karşılıklılık ilkeli” ilerlemesi öneriliyor.

Türkiye’nin Konumu: Atlantik Kurumları İçinde Avrasya’ya Açılan Eşik

Gazete Ankara uzman havuzunun ortak değerlendirmesi, Ankara’nın ikiz mimariyi (NATO yükümlülükleri + Doğu yönlü fonksiyonel ortaklıklar) birlikte yönetmesi gerektiği yönünde.
S-400 tecrübesinin F-35 programından çıkarılma gibi maliyetler doğurması, savunma tedarikinde “çoklu kaynak-yerlileşme-uyumlu sistem mimarisi” ihtiyacını açığa çıkardı. Buna karşılık yerli 5. nesil KAAN’ın ilk uçuşu, uzun vadeli özerklik hedefinin teknik sütununu güçlendiriyor.

Uzman Görüşü: Kazanımlar ve Riskler Aynı Masada

Olası kazanımlar (akıllı eşgüdümle):
• Enerji: Gaz ticaret merkezi vizyonu, nükleer kapasite ve boru hatlarıyla arz güvenliğinde çeşitlilik ve fiyat keşfi. (Türk Akım/Akkuyu dosyaları somut kaldıraç sağlıyor.)

• Lojistik: Orta Koridor’un gümrük, standardizasyon ve dijitalleşme projeleriyle Avrupa-Asya mal akışının Türkiye üzerinden hızlanması.

• Diplomasi: Ukrayna, Gazze, Kafkasya gibi dosyalarda arabuluculuk kapasitesini pekiştiren çok kanallı temas zemini.

Başlıca riskler (resmî ittifak senaryosunda):
• NATO ile uyumsuzluk ve yaptırım baskıları (S-400/F-35 örneğinde görüldüğü gibi),
• Çıkar uyuşmazlıkları (Suriye, Kafkasya; ticaret açığı ve insan hakları hassasiyetleri),
• Finansal/teknik bağlılıklar (Batı pazarları ve sermayesine entegrasyon).

Uzmanların kısa formülü: “İttifak değil, akıllı eşgüdüm.” Yani TRÇ, savunma maddeli bir blok olarak değil; enerji-lojistik-diplomasi eksenlerinde konu-bazlı, maliyeti yönetilebilir ve şeffaf projelerle ilerlerse, Türkiye’nin çıkar dengesine en uygun çerçeve olur.

Sonuç: Türk Devri Tartışmasına Serinkanlı Bir Katkı

Bahçeli’nin çıkışı, Türkiye’nin yeni yüzyılda nerede duracağı değil, nasıl duracağı sorusunu büyütüyor. Gazete Ankara DHP uzmanlarına göre cevap, Atlantik kurumlarıyla uyumu korurken Avrasya’da “dosya-dosya”, çıkar odaklı akıllı eşgüdüm üretmekten geçiyor:

Kilit prensip: Proje, şeffaflık, karşılıklılık.

Haber Editörü: Dr. Oğuz Poyrazoğlu

Unvan: Kurucu, Sorumlu Yazı İşleri Müdürü

Haber Portalı: Gazete Ankara Dijital Haber Portalı

E-posta: opoyrazoglu@gazeteankara.com.tr

WhatsApp Haber Hattı: +90 531 512 62 32

Web: www.gazeteankara.com.tr
“Türkiye’nin kalbi, Ankara’nın sesi”

Dr. Oğuz POYRAZOĞLU

Gazete Ankara Dijital Haber Portalı POLİTİKA