Epistemik Tehditten Stratejik Fırsata: Yeni Bir Yapay Zekâ Çağı

ANKARA - İHA – Gazete Ankara DHP – Gündem Genel Haberler Servisi- Millî İstihbarat Akademisi (MİA) tarafından Haziran 2025’te yayımlanan ve 50 sayfadan oluşan strateji raporu, sadece teknolojik trendleri değil, aynı zamanda insanlık tarihinin en temel değerleriyle çarpışan yapay zekâ tehditlerini de sistematik biçimde ele alıyor. Rapor, yapay zekânın yalnızca bir araç değil; aynı zamanda gerçeklik algımızı, bilgi üretim sistemimizi ve etik referanslarımızı tehdit eden bir paradigma değişimi yarattığına dikkat çekiyor.

Türkiye'nin Cevabı: Yedi Tematik Alan, Çok Katmanlı Yol Haritası

Raporun odaklandığı yedi stratejik tema şunlar:

• Güncel Yapay Zekâ Teknolojileri

• Güvenlik ve Otonom Sistemler

• Dijital Ekonomi ve İş Gücü

• Toplum ve Kültür • Siyaset ve Diplomasi

• Siber Güvenlik ve Sosyal Medya Etkileşimi

• Görüntü İşleme ve Derin Sahtecilik

Her tema; risk analizi, stratejik yönelim, fırsat ve araştırma gündemleriyle birlikte kısa, orta ve uzun vadeli eylem planlarına dönüştürülmüş durumda.

Türkiye'nin YZ Performansı: Yatırımlar Artıyor, Riskler Derinleşiyor

Rapor verilerine göre, Türkiye’de yapay zekâ uzman havuzu 2018-2024 arasında %46 büyüdü. 2024 yılında yerli girişimler 715 milyon dolarlık yatırım çekti. TÜBİTAK 1711 YZ Ekosistem Çağrısı ile 215 milyon TL'lik konsorsiyum hibesi sağlandı.

Ancak bu başarıya rağmen teknik yetenek açığı, enerji tüketimi ve uluslararası uyum maliyetleri önemli yapısal tehditler olarak öne çıkıyor. MİA bu noktada veri merkezli altyapı reformları ve beceri dönüşümü ihtiyacına işaret ediyor.

Güvenlik ve Toplum: Etik Zemin Olmadan Teknoloji Felakettir

Raporda en çok dikkat çeken kısımlardan biri ise yapay zekâya “epistemik otorite” rolü atfedilmesinin doğurabileceği sonuçlar. Bilgi üretiminin sorumluluktan ve anlamdan kopma riski, toplumun gerçeklik algısını zayıflatıyor. Bu nedenle insan sorumluluğuna dayalı, etik ilkeleri önceleyen bir YZ mimarisi öneriliyor.

Güvenlik alanında ise; otonom silahlar, seçim manipülasyonu, siber saldırılar ve bot ağları gibi tehditlere karşı kırmızı ekip testleri, içerik filigranı, seçim bütünlüğü platformları gibi çözüm setleri öneriliyor.

Türkiye’nin 2030 Hedefi: Küresel Yönetişimde Kurucu Aktör Olmak

Millî İstihbarat Akademisi’nin yol haritası üç vadeye yayılıyor:

• Kısa vadede: Ulusal YZ Etik Merkezi’nin kurulması, yeşil YZ projelerinin başlatılması

• Orta vadede: Yerli büyük dil modelleri ve veri altyapılarının güçlendirilmesi

• Uzun vadede: Türkiye’nin küresel YZ yönetişiminde norm koyucu rol üstlenmesi

Bu yönelim, Ulusal Yapay Zekâ Stratejisi (2021–2025) ve 2024-2025 Eylem Planı’yla da yüksek düzeyde örtüşüyor.

Etik, Enerji ve Egemenlik Üçgeninde Yeni Bir Teknoloji Politikası

Raporun nihai hedefi; yapay zekâyı insan merkezli, enerji duyarlı, güvenli ve etik bir kalkınma aracına dönüştürerek Türkiye’yi 2030 sonrası dönemde küresel lider ülkelerden biri haline getirmek. Bu kapsamda, “teknoloji ithal eden değil; teknoloji mimarisi kuran bir ülke” olma vizyonu öne çıkıyor.

Kaynak: Yapay Zekâ, Toplum ve Güvenlik Raporu – MİA (PDF)

Haber Editörü: Dr. Oğuz Poyrazoğlu
Kurucu, Sorumlu Yazı İşleri Müdürü
Gazete Ankara Dijital Haber Portalı
E-posta: opoyrazoglu@gazeteankara.com.tr
WhatsApp Haber Hattı: +90 531 512 62 32
Web: www.gazeteankara.com.tr
“Türkiye’nin kalbi Ankara’nın sesi”