TÜKETİCİ GÜVENİ EYLÜLDE GERİLEDİ

ANKARA- Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) iş birliğiyle yürütülen tüketici eğilim anketine göre, tüketici güven endeksi ağustos ayında 84,3 iken Eylül ayında 83,9 oldu. Böylece endeks aylık bazda %0,4 oranında düşüş kaydetti.

Alt endekslerde:

• Mevcut dönemde hanenin maddi durumu: 70,0 → 67,8 (%3,2 düşüş)
• 12 aylık hanenin maddi durum beklentisi: 83,8 → 84,0 (%0,2 artış)
• 12 aylık genel ekonomik durum beklentisi: 78,4 → 78,0 (%0,5 düşüş)
• Dayanıklı tüketim mallarına harcama düşüncesi: 104,8 → 105,7 (%0,9 artış)

Endeksin “100 altı kötümserlik, 100 üstü iyimserlik” yorumu dikkate alındığında, Türkiye genelinde kötümser bakış açısı hâkim olmaya devam ediyor.

ANKARA PERSPEKTİFİ: VATANDAŞ ALIM GÜCÜNDE ZORLANIYOR

Ankara özelinde, tüketici güvenindeki bu düşüş günlük hayata daha sert yansıyor. Başkentte:

• Kira fiyatları son bir yılda %70’e yakın artış göstererek dar gelirli aileleri zor durumda bıraktı.
• Gıda harcamaları, özellikle sebze-meyve ve et ürünlerinde yüksek seyrediyor. Vatandaş pazarda “poşet küçülürken fiyat büyüyor” serzenişinde bulunuyor.
• Ulaşım giderleri, toplu taşıma zamları ve akaryakıt fiyatlarındaki oynaklık nedeniyle hane bütçesinde önemli yük oluşturmaya devam ediyor.

Uzmanlara göre, Ankara’daki memur ve emekli kesim enflasyon baskısını en yoğun hisseden gruplar arasında. Maaşların artış hızı fiyatların gerisinde kaldığı için, tüketici güveni başkentte daha da kırılgan durumda.

KÜRESEL TABLO: GÜVENDE DURAĞANLIK AMA KIRILGANLIK VAR

• Küresel tüketici güveni, IPSOS’un Eylül 2025 verilerine göre 48,0 seviyesinde, önceki aylara göre durağan seyrediyor. Ancak beklentilerde kısmi düşüş dikkat çekiyor.
• ABD’de tüketici güveni, Conference Board verilerine göre 97,8’den 94,2’ye gerileyerek özellikle “mevcut mali durum” algısında keskin düşüş yaşadı.
• Avrupa genelinde enerji maliyetleri, gıda fiyatları ve işsizlik riskleri tüketici güvenini baskılıyor.

Türkiye’deki düşüş, bu küresel tabloyla birlikte değerlendirildiğinde jeopolitik riskler, enerji fiyatları ve döviz kurlarındaki dalgalanmalar nedeniyle kırılgan bir yapının devam edeceğini ortaya koyuyor.

GELECEKTE NE BEKLENİYOR?

Uzmanlara göre önümüzdeki dönemde şu senaryolar öne çıkıyor:

1. Talep daralması ve tasarruf eğilimi: Vatandaş harcamalarını erteleyip tasarrufa yönelebilir.
2. Enflasyon ve reel gelir baskısı: Ankara özelinde memur ve emeklilerin gelirleri fiyat artışları karşısında daha da erirse güven erozyonu sürecektir.
3. Kamu destekleri belirleyici olabilir: Vergi indirimleri, kredi teşvikleri veya doğrudan gelir destekleri tüketici güveninde toparlanma sağlayabilir.
4. Dış şok riski: Enerji fiyatları ve jeopolitik gelişmeler Türkiye gibi gelişmekte olan ekonomilerde güveni hızla aşağı çekebilir.

UZMAN GÖRÜŞÜ

Ekonomistler, Türkiye’de tüketici güveninin yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda sosyal ve psikolojik faktörlerle de şekillendiğini vurguluyor.

• “Ankara gibi kamu ağırlıklı şehirlerde tüketici güveni, maaş artışları, sosyal yardımlar ve fiyat istikrarı ile doğrudan bağlantılıdır. Önümüzdeki aylarda açıklanacak ücret politikaları, güven endeksinin seyrinde belirleyici olacaktır.”
• Uluslararası piyasa analistleri ise “Türkiye’nin tüketici güvenindeki kırılganlık, küresel resimdeki oynaklıkla birleştiğinde yatırımcı algısını da etkileyebilir. İstikrar sinyalleri verilmedikçe güven zayıf kalır.”  

E-posta: opoyrazoglu@gazeteankara.com.tr
WhatsApp Haber Hattı: +90 531 512 62 32

Dr. Oğuz POYRAZOĞLU

Gazete Ankara Dijital Haber Portalı EKONOMİ