ANKARA – Gazi Üniversitesi Akıl Yürütme Topluluğu öncülüğünde yürütülen hazırlıklar tamamlanmak üzere. 23 Eylül 2025’te hem Gazi Üniversitesi Rektörlük Yerleşkesi’nde hem de dünyanın farklı ülkelerinde eş zamanlı olarak düzenlenecek olan “8. Uluslararası Güneş Saati” ve “5. Yerküre’nin Çevresini Hesaplama Etkinliği”, bilimsel düşünceyi pratiğe dönüştüren örnek bir platform oluşturuyor.

Öğrencilerle Uygulamalı Bilim

Etkinlikte, öğrenciler güneş saati aracılığıyla gölge ölçümleri yaparak yerel ve ulusal saat hesaplamaları gerçekleştirecek. Aynı zamanda, dik çubuk gölgelerinin açıları üzerinden yerkürenin çevresini hesaplama deneyleri yapılacak. Bu yöntem, Milattan Önce 3. yüzyılda Mısır’da yaşamış ünlü bilim insanı Eratosthenes’in deneyinden esinlenerek uygulanıyor.

Tarihten Günümüze Bilimsel Yolculuk

Program kapsamında, antik çağın basit gözlemlerinden günümüzdeki teknolojik ölçümlere kadar uzanan bilimsel sürece dair bilgilendirmeler yapılacak. Katılımcılar, enlem-boylam bilgisi, güneşin konumu, gölge uzunluğu hesaplamaları gibi konularda temel eğitimler alacak.

Ulusal ve Uluslararası Katılım

Etkinlik, yalnızca Ankara ile sınırlı değil. Daha önceki yıllarda İngiltere, Almanya, Azerbaycan gibi ülkelerden ve Türkiye’nin farklı illerinden – Afyonkarahisar, Bartın, Bolu Gaziantep, Isparta, İstanbul, Kahramanmaraş, Kırklareli, Kilis, Konya, Kütahya, Mersin ve Uşak – geniş katılımlar olmuştu. Bu yıl da uluslararası iş birliği ile paralel gözlemler yapılarak veriler karşılaştırılacak. Böylece hem bilimsel bir paylaşım ortamı doğacak hem de kültürlerarası etkileşim sağlanacak.

Çevrim İçi Erişim İmkânı

Fiziksel katılımın yanı sıra, etkinlik Zoom üzerinden de takip edilebilecek. Katılımcılar dünyanın farklı bölgelerinden aynı anda ölçüm yaparak, gökyüzünün ortak diliyle bilimi deneyimleme şansına sahip olacak.

BİLGİ KUTUSU: “Güneş Saati ve Dünya’nın Çevresi Hesaplama Deneyi”

Nedir?
Güneş saati, güneşin gölge hareketlerinden yararlanarak zamanı ölçmeye yarayan en eski araçlardan biridir. Dünya’nın çevresini hesaplama ise, Eratosthenes’in yöntemine dayalı olarak gölge açılarından küresel ölçüm yapmayı hedefleyen bir deneydir.

Nasıl Yapılır?
Belirlenen saatte dik bir çubuk dikilir, gölge uzunluğu ölçülür. Aynı deney aynı meridyende yer alan farklı şehirlerde eş zamanlı yapılır. İki şehir arasındaki mesafe ve gölge açı farkı üzerinden, basit orantı ile Yerkürenin çevresi hesaplanır.

Tarihsel Önemi:
Milattan Önce 276’da doğan Eratosthenes, İskenderiye ve Syene şehirlerinde yaptığı ölçümlerle Yerküre’nin çevresini yaklaşık 40.000 km olarak hesapladı. Bu değer, günümüzdeki modern ölçümlere oldukça yakın çıktı.

Eğitimde Katkısı:
Matematik, fen ve coğrafya derslerinin disiplinler arası entegrasyonunu sağlar. Öğrencilere bilimsel metodoloji, veri toplama, hata payı, akıl yürütme ve analitik düşünme pratiği kazandırır.

Kimler Katılabilir?
Öğretmenler, öğrenciler, amatör astronomlar ve bilime ilgi duyan herkes. Hem yüz yüze hem çevrim içi katılım imkânı vardır.

Neden Önemli?
Katılımcılara hem tarihsel bilimin mirasını deneyimleme hem de modern çağda bilimin evrensel doğasını akıl yürütme yaparak kavrama fırsatı verir.

Haber Kaynağı: Gazete Ankara Dijital Haber Portalı – Özel Bilim ve Teknoloji Haberleri

Haber Editörü: Dr. Oğuz Poyrazoğlu – Kurucu, Sorumlu Yazı İşleri Müdürü

İletişim: opoyrazoglu@gazeteankara.com.tr | WhatsApp Haber Hattı: +90 531 512 62 32

Web: www.gazeteankara.com.tr

“Türkiye’nin kalbi Ankara’nın sesi”

Dr. Oğuz POYRAZOĞLU

Gazete Ankara Dijital Haber Portalı BİLİM/TEKNOLOJİ