20 Temmuz 1974 Kıbrıs Barış Harekâtı: Cumhuriyet Ordusunun İlk Milli Müdahalesi, 51 Yıl Sonra Hâlâ Aynı Haklılıkta
Bir milletin iradesi, bir devletin meşru müdahalesi, Kıbrıs Türk Halkı'nın varoluş mücadelesi...
ANKARA – Gazete Ankara DHP/ Gündem ve Politika Haberleri Servisi – Türk Milleti’nin yakın tarihinde yalnızca bir askeri harekât değil, aynı zamanda bir milletin uluslararası hukuk nezdinde meşru müdafaa hakkı olarak tarihe geçen Kıbrıs Barış Harekâtı, 20 Temmuz 1974 sabahı saat 06.00 itibariyle başlamış ve Türkiye Cumhuriyeti’nin garantörlük hakkını dünyaya ilan eden bir irade beyanı olmuştur.
Dönemin Başbakanı Bülent Ecevit’in sabah saat 06.10’da yaptığı tarihi açıklamada dile getirdiği şu sözler, hâlâ hafızalardadır:
"Türk Silahlı Kuvvetleri bu sabah saat 06.00’dan itibaren Kıbrıs’ta bir harekâta başlamış bulunmaktadır. Biz bu harekâta, barış harekâtı diyoruz. Amacımız yalnız Türkleri değil, Rumları da bir iç savaştan kurtarmaktır."
Kıbrıs Türk halkının uğradığı insanlık dışı saldırılar, can güvenliği tehditleri ve Rum faşist darbeleri neticesinde Türkiye, garantör ülke sıfatıyla Birleşmiş Milletler ve Londra-Zürih Anlaşmaları çerçevesinde haklı ve meşru müdahalede bulunmuştur.
“YA TAKSİM YA ÖLÜM, KIBRIS BİZİM OLACAK”
O dönemin meydanlarından yükselen slogan, halkın ruhunu özetliyordu:
“Ya Taksim Ya Ölüm! Kıbrıs Bizim Olacak!”
Bu slogan, yalnızca o günün heyecanı değil, bir milletin kardeşine sahip çıkma iradesinin ifadesiydi.
DEVLET AKLI VE MİLLİ İRADE
Dönemin Başbakanı Bülent Ecevit, Başbakan Yardımcısı Prof. Dr. Necmettin Erbakan ve Dışişleri Bakanı Turhan Güneş, Türkiye Cumhuriyeti adına dünyaya hukuk zemininde net bir irade göstermiştir.
Türk Silahlı Kuvvetleri, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Semih Sancar, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Namık Kemal Ersun, Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Emin Alpkaya ve Donanma Komutanı Oramiral Kemal Kayacan liderliğinde tarihe geçecek bir disiplin ve azimle Kıbrıs Türklerinin güvenliği için harekâtı başarıyla icra etmiştir.
KIBRIS'TA BARIŞ, DİPLOMASİDE HAKLILIK
1974’te başlayan süreç, bugün hâlâ Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) ile Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) arasında Birleşmiş Milletler nezdinde süren görüşmelerle devam etmektedir.
Türkiye, 50 yıldır garantörlük hakkını, uluslararası hukuka dayalı meşru zeminini ve Kıbrıs Türklerinin varoluş mücadelesini kararlılıkla savunmaktadır.
EDİTÖRÜN NOTU:
Bu satırları yazarken, 20 Temmuz 1974 sabahına dair kişisel hatıralarım zihnimde hâlâ capcanlı. O gün, bir çocuk olarak Ankara’da bulunuyordum. Ankara Atatürk Bulvarı’nda, Türkiye Büyük Millet Meclisi giriş kapısı önünde toplanan kalabalıkla birlikte yaşadığım heyecanı bugün gibi hatırlıyorum. Sabah saatlerinde siyah-beyaz televizyondan canlı yayında Başbakan Bülent Ecevit’in o tarihi “Barış Harekâtı” açıklamasını dinlemiştik.
Bu anıyı bizim için unutulmaz kılan, o sabahı rahmetli babam Hüseyin Poyraz ve amcam Osman Nuri Poyrazoğlu ile birlikte, Millî Eğitim Bakanlığı Özlük İşleri Genel Müdürü olarak görev yaptığı dönemde amcamın Ankara’daki evinde, kahvaltı sofrasında yaşamış olmamızdır. O anın heyecanı, Türkiye Cumhuriyeti’nin devlet ciddiyeti, aile ocağının sıcaklığı ve milli bir gururun birleştiği bir fotoğraf gibi hafızamda yer etti.
O günlerde Ankara ziyaretindeydik, birkaç gün kalmıştık. Bugün 50 yıl sonra dönüp baktığımda, bu anının aslında bir milletin geleceğine, bir çocuğun hafızasına, bir devletin tarihine nasıl not düştüğünü çok daha iyi anlıyorum.
Bir başka unutulmaz hatıra ise o harekâtın öncesinde Makarios’un devrildiği haberini, rahmetli babamla birlikte İstanbul Üsküdar Harem’de bir cami avlusunun girişinde, tespih satan bir amcanın küçük tezgâhının yanında radyodan dinlediğimiz andır.
Hâlâ kulaklarımda yankılanır o cılız radyo sesinden çıkan kelimeler:
“Makarios devrildi…”
Kıbrıs ve Türk Milleti için yeni bir dönem başlamıştı.
İşte bu iki anı, çocukluk hafızamda hiç silinmedi. Bu satırları tarihe not düşmek, milletimizin yaşadığı zorlu ama onurlu bir dönemi hatırlatmak adına buraya ekliyorum.
Beşparmak Dağları’nın Gölgesinde, Girne Sahillerinde Yazılan Cumhuriyet İradesi: KIBRIS’TA BARIŞ HAREKÂTININ İLK GERÇEK HİKÂYESİ
Dr. Necati Yalçın, hafızalardan silinmemesi gereken bir tarihin ayrıntılarını anlatıyor… 1571’den 1974’e, Kıbrıs’ta bir halkın varoluş mücadelesini ve Türkiye Cumhuriyeti Ordusu’nun haklı müdahalesini belgeler ve hatıralarla yeniden hatırlatıyor.
Dr. Necati Yalçın’ın kaleminden, 20 Temmuz’un tarihi ve vicdani boyutunu derinlemesine işleyen yazıyı okumak için tıklayınız:
“Cumhuriyet Ordusunun Milli Bir Amaç İçin İlk Savaşı”
Yazının tamamı için tıklayınız
HABER EDİTÖRÜ:
Dr. Oğuz Poyrazoğlu
Kurucu, Sorumlu Yazı İşleri Müdürü
Gazete Ankara Dijital Haber Portalı
E-posta: opoyrazoglu@gazeteankara.com.tr
WhatsApp Haber Hattı: +90 531 512 62 32
Web: www.gazeteankara.com.tr
“Türkiye’nin kalbi Ankara’nın sesi”
YORUM YAP